شما باید ببینید کافر یعنی چه!

نگارنده (گان):آرش بیخدا

مسلمانانوقتیآیاتزشتوغیرانسانیتازينامهرادرموردکشتارورفتارزشتبامشرکانوکافرانميشنوند (برایخواندنقسمتیازاينآياتبهبخش آيات جنايي تازينامهمراجعهکنيد) دوبارهخودپیامبرميشوندومنظورجدیدیبرایخداوندقاسمالجبارینميسازند! نظرشمابرایمامحترماستامامابانظرشماواسلامیکهشماپيامبرشهستیدمشکلینداریم (بهايرانحملهکنیدبااسلامجدیدتانبعداسلامشماراهمبررسیونقدخواهیمکرد) بلکهمابااسلاممحمدوتازینامهاشاشکالداریمومحمدوتازینامهاشکافرراچنینتعریفمیکنند.


فصلاول : شناختكافر،اهلكتابومشرك

1 - معناىلغوىكفرومصاديقآن
2 - معانىنُه‏گانهكفردرتازينامه
1 - انكاراصولدين
2 - انكارتوحيدويگانگىخدا
3 - انكاررسالتحضرتمحمد(ص)
4 - انكارطاغوت
5 - كفراننعمت
6 - تركفرايضووظايفدينى
7 - ارتكابمعصيت
8 - بيزارىوبرائت
9 - كشاورزى
درپرتوكلاممعصوم(ع)
3 - معانىپنج‏گانهكفردراحاديث
1 - انكاريگانگىخداونديابرخىصفاتاو،ياشكدرآن‏ها
2 - انكارنبوتعامهياخاصه
3 - انكارمعاديابرخىازخصوصياتآن
4 - انكارامامت
5 - ارتكابمعصيت
4 - معانىپنج‏گانهكفروكافردراصطلاحفقه

گفتاراوّل: معناىكفر

1 - معناىلغوىكفرومصاديقآن

هرچنددراينكتابخصوص ?اهلكتابومشركان? مطمحنظرند،اماازآن‏جاكهفقيهانشيعىدررساله‏هاىعمليهخويشاز ?كافر? بهعنوانيكىازنجاساتنام‏بردهواهلكتابومشركانمشمولاينعنوانهستند،لذاآشنايىبامفهومعنوانكفروكافر،به‏ويژهدرفرهنگوقاموستازينامهوحديثازبايسته‏هاىآغازينتحقيقاستتاحدودومرزهاىموضوعواقعىكتابمشخص‏ترگردد:
واژه ?كفر? ازنظرلغت‏شناسانعربيكمعناىكلىداردوآن ?پوشاندن? است. معانىديگراينواژه،مصداق‏هايىازهمينمعناىكلىمى‏باشند،ازقبيل:
1 - كفردربرابرايمانكهبهمعناىپوشاندنوانكارحقايقى،ازقبيلخدا،قيامت،نبوتپيامبران،آياتنازلشدهبرپيامبرانو ... است .
2 - كفراننعمتدربرابرشكرنعمت،كهبهمعناىناديدهگرفتننعمتاست.
3 - كافربهمعناىشب،كهپردهسياهوظلمترابرهمهاشيامى‏افكند.
4 - كفربهمعناىكشاورزى،وكافر؛يعنىكشاورز،كهبذررادرزمينپنهانمى‏كند.
5 - كفربهمعناىپوشيدنزرهجنگىكهسربازانبدنخويشراباآنمى‏پوشانند.
بسيارىازلغتشناسانبزرگعرباينمعانىرامصاديقىازهمانمعناىكلىدانسته‏اند،ازقبيلراغبدر ?مفردات?(1)،ابنفارسىدر ?معجممقاييساللغة?،(2) ابن‏منظوردر ?لسان‏العرب?،(3) جوهرىدرصحاحاللغة،(4) زبيدىدر ?تاجالعروس?(5) وطريحىدر ?مجمعالبحرين?.(6)


2 - معانىنُه‏گانهكفردرتازينامه

اينواژهكهبيشازپانصدباربهشكل‏هاوصيغههاىگوناگوندرتازينامهكريمبهكاررفته،باتوجهبهاشتقاقازمعناىكلىلغوىآندرنهمعنااستعمالشدهاست؛بهتعبيرديگرمى‏توانهمهموارداستعمالآنرادرتازينامهدرنهمعنادسته‏بندىكرد:


1 - انكاراصولدين
ايننوعكفرويژهملحدان،زنادقهوماديوناستكهبهطوركلىمنكرِماوراىماده‏اند.
نمونهآياتىكهكفردرآن‏هابدينمعناست،عبارتاستاز:
- ?كيفتكفرونباللَّهوكنتمامواتاًفاحياكم ...?؛(7)
- ?ومامنعهمانتقبلمنهمنفقاتهمالاانهمكفرواباللَّه...?؛(8)
- ?انالذينيكفرونباللَّهورسله...?؛(9)
- ?اولئكالذينكفرواباياتربهمولقائه ?؛(10)
- ?... ومنيكفرباللَّهوملائكتهوكتبهورسلهواليومالآخرفقدضلّضلالابعيداً?.(11)


2 - انكارتوحيدويگانگىخدا
كفردراينمعنا،معادل ?شرك? استوشاملهمهمشركان،اعمازثنويه،قائلانبهتثليث،بت‏پرستانونيزفرقه‏هاىمشركازبيناهلكتابنيزمى‏باشد. نمونهآيات:
- ?لقدكفرالذينقالواانّاللَّهثالثثلثة...?؛(12)
- ?لقدكفرالذينقالواانّاللَّههوالمسيحابنمريم ...?.(13)


3 - انكاررسالتحضرتمحمد(ص)
ايننوعازكفرشاملهمهمردم - غيرازمسلمان - حتىپيروانديگراديانآسمانىنيزمى‏شود،كهدرآياتىچندمطرحشدهاست،ازجمله:
- ?ويقولالذينكفروالستمرسلاً?؛(14)
?مايودّالذينكفروامناهلالكتابولاالمشركينانينزّلعليكممنخيرمنربكم ...?.(15)


4 - انكارطاغوت
چنينكفرىپسنديدهوبرهرمؤمنىبايستهاست؛زيرالازمهاعتقادبهخداوند -تبارك‏وتعالى- كفرورزيدنبهديگرخدايانوشركاىادعايىوطاغوت‏هاست؛چنانكه ?لااله? ركنمقدمبر ?الّااللَّه? است؛بهعنواننمونه:
- ?فمنيكفربالطاغوتويؤمنباللَّهفقداستمسكبالعروةالوثقى‏...?.(16)


5 - كفراننعمت
كفربدينمعنادربرابر ?شكر? وبهمفهومناسپاسىوبهكارگيرىنعمتدرمسيرناخشنودىخداوندوولىّنعمتاست. نمونهآيات:
- ?واذتأذّنربكملئنشكرتملازيدنكمولئنكفرتمانّعذابىلشديد?؛(17)
- ?هذامنفضلربّىليبلونىءَاشكراماكفر...?؛(18)
- ?فاذكرونىاذكركمواشكروالىولاتكفرون?؛(19)
- ?فكفرتبانعماللَّهفأَذاقهااللَّهلباسالجوع?.(20)


6 - تركفرايضووظايفدينى
تازينامهكريمدربرخىموارد،تركواجبودستورهاىدينى،ازقبيلحجّراكفرناميده‏است،مانند:
- ?وللّهعلىالناسحجالبيتمناستطاعاليهسبيلاًومنكفرفاناللَّهغنىعنالعالمين?.(21)


7 - ارتكابمعصيت
تازينامهكريمدرچندينمورد،اقدامبهمحرماتومعاصىراكفرخواندهاست،مانندجادوگرىشياطيندرزمانحضرتسليمانكهمنجربهجدايىزنوشوهرازيك‏ديگرمى‏شد،همچنينجناياتوجرايمبنىاسرائيل،مثلكشتاروآوارهكردنمردمبى‏گناه،اخّاذىوامثالآن.
- ?واتّبعواماتتلواالشياطينعلىملكسليمانوماكفرسليمانولكنالشياطينكفروايعلّمونالناسالسحر...?؛(22)
- ?ثمانتمهؤلاءتقتلونانفسكموتخرجونفريقاًمنكممنديارهمتظاهرونعليهمبالإثموالعدوانوانيأتوكمأسارى‏تفادوهموهومحرمعليكماخراجهمافتؤمنونببعضالكتابوتكفرونببعض ...?.(23)


8 - بيزارىوبرائت
تازينامهكريمدرچندموردواژهكفررابهمعناىبيزارىبهكاربردهاست،ازآنجمله:
- ?ثميومالقيمةيكفربعضكمببعضويلعنبعضكمبعضاًومأويكمالنارومالكممنناصرين?؛(24)
- ?قدكانتلكماسوةحسنةفىابراهيموالذينمعهاذقالوالقومهمانّابُراؤامنكمومماتعبدونمندوناللَّهكفرنابكموبدابينناوبينكمالعداوةوالبغضاءابداًحتى‏تؤمنواباللَّهوحده...?؛(25)
- ?وقالالشيطانلماقضىالامراناللَّهوعدكموعدالحقووعدتكمفاخلفتكم ... انىكفرتُبمااشركتمونمنقبل ...?.(26)


9 - كشاورزى
تازينامهكريمدريكموردكفررابهمعناىكشتوپنهانكردنبذردرزيرخاكبهكاربردهوبركشاورزاننام ?كُفّار? اطلاقكرده‏است:
- ?اعلمواانماالحيوةالدنيالعبولهووزينةوتفاخربينكموتكاثرفىالاموالوالاولادكمثلغيثاعجبالكفارنباتهثميهيجفتريهمصفرّاً?.(27)


درپرتوكلاممعصوم(ع)
استعمالكلمهكفردرتازينامهكريمممكناستبراىعده‏اىسبباينابهامشودكهچرااينمعانىيكسانوسازگارنيستند؟امامصادق (ع) پاسخاينسؤالرابهصورتتحليلىوتقسيمانواعمعانىمتعددكفربراىيكىازراويانبيانداشتهواينشيوهدسته‏بندىآياتواطلاقاتگوناگونرابهمسلمانانتعليمدادهاست. حضرتدراينحديثشريفاكثرمعانىذكرشدهرادرپنجگروهدستهبندىكردهكهشايستهاستآنرابهعنوانسندوشاهدىبرتقسيماتمعانىكفرونيزدرسىازآنپيشواىبزرگوارنقلكنيم:
زبيرىمى‏گويدبهامامصادق (ع) عرضكردم: معانىكفردرتازينامهرابيانفرماييد!
حضرتفرمود: واژهكفردركتابخدابهپنجمعنااستعمالشدهاست:
1 - كفرجحودبهمعناىانكارربوبيتخداوندوگفتهكسانىاستكهمى‏گويندنهخدايىاستونهبهشتىونهجهنمى. اينعقيدهدوگروهاززنادقهاستكهادعامى‏كنندهيچعاملىجزروزگار،مارافانىنمىكند. آنانايندينرابدونتحقيق،بااندكخوشايندىبراىخويشبرگزيده‏اند،چنانكهخداوندمى‏فرمايد: ?آنانفقطتابعگمانخويشهستند.? ودربارهآن‏هامى‏فرمايد: ?آنانكهكافرشدند - چهآنانراانذاركنىيانه - ايماننخواهندآورد.?؛يعنىيگانه‏پرستنخواهندشد.


2 - معناىديگر،انكارآگاهانهاست. چنينكسىحقانيتچيزىراكهبرايشاثباتشده،انكارمى‏كند،چنانكهخداوندمى‏فرمايد: ?آناندرحالىكهيقينبهآنداشتند،ظالمانهوبرترى‏جويانهانكارشكردند?.


3 - كفراننعمت،چنانكهخداوندسخنحضرتسليمانرانقلمى‏كندكه: ?اينتفضلپروردگارمناستتامرابيازمايدكهشكرخواهمكردياكفرانخواهمورزيد. هركسىشكرنمود،براىخودششكركردهوهركسكفرانبورزد،پسخداىمنبى‏نيازوبخشندهاست.? وفرمود: ?اگرشكركنيدافزونتانخواهمكردواگركفرانورزيد،هماناعذابمنسختاست.? وفرمودهاست: ?پسبهيادمنباشيدتابهيادشماباشموشكرمرابهجاىآريدوكفرانمننورزيد?.


4 - تركآن‏چهراكهخداوندبدانامركردهاست،چنانكهفرمودهاست: ?آن‏گاهكهازشماپيمانگرفتيمكهخونخويشرامريزيدويك‏ديگرراازديارتانبيروننكنيد،شمااقراركرديدوشهادتداديد،سپساكنونخويشتنرامى‏كشيدوگروهىازخودتانراازديارشاناخراجمى‏كنيدوبرآنانباگناهوتجاوزغلبهمى‏كنيدواگرخويشرااسيرشماكنند،فديهمىگيريدوحالآن‏كهاخراجآنانبرشماحرامبودهاست. آيابهبرخىازكتابخداايمانمى‏آوريدوبهبرخىديگركفرمى‏ورزيد؟پسمجازاتآندستهازشماكهاين‏گونهعملكنند،چيست؟?
خداوندبهموجبتركدستورالهىنسبتكفربهآن‏هادادهاست،وگرچهنسبتايمانهمبهآناندادهاست،اماايمانراازآن‏هانپذيرفته،هيچسودىبرايشاننزدخداندارد.


?پسمجازاتاينگروهازشماكهچنينكنندچيست،غيرازخوارىدرزندگىدنيا؟ودرروزقيامتبهسوىسختترينعذابراندهمى‏شوندوخداوندازكردارشماغافلنيست?.
5 - برائتوبيزارى،چنانكهخداوندسخنحضرتابراهيمرانقلمى‏كندكهبهگمراهانامتشگفت : ?ماازشمابيزاريموبينماوشمادشمنىوبغضهميشگىاست،تاوقتىكهشماايمانبهخداىيگانهآوريد.? وچنان‏كهخداوندبيزارىابليسراازدوستانش ( برخىازآدميان) نقلمى‏كندكه: ?منازشركورزيدنسابقتاننسبتبهخودمبيزارىمى‏جويم.? وفرمود: ?شماغيرازخدابت‏هايىرااتخاذكرديدكهفقطبهخاطرعلاقه‏هاىدنيوىاست،اماروزقيامتهرگروهازشماازديگرىبيزارىخواهدجستواورالعنخواهدكرد?.(28)
درپايانيادآورمى‏شودكهدقتدرحدودومرزهاىهريكازمعانىذكرشده،لازماست؛زيراممكناستگروهىازافرادمشمولكفروكافربهبعضىازمعانىباشندومشمولكفربهمعانىديگرنباشند. بايددقتداشتكهاحكاموقوانينويژههرمعنا،بهمشمولانهمانمعنااختصاصداردونبايدبهمنسوبانبهكفردرمعانىديگر،سرايتدادهشود؛مثلاًيهودونصاراكافربهمعناىسومهستند،اماكافربهمعناىاولنيستند. بايددقتشودكهآياتمربوطبهكافرانبهمعناىاول،براهلكتابتطبيقنشود. ديگرمعانىذكرشدهنيزچنين‏اند.


3 - معانىپنج‏گانهكفردراحاديث

كفردراصطلاحتازينامهوحديثچندانتفاوتىبايك‏ديگرندارد؛زيراپيامبراكرم(ص) وائمهاطهار (ع) مترجمانوحىخداوشارحانتازينامه‏اند. برايناساس،مى‏توانيممجموعهمعانىواژه ?كفر? راكهدراحاديثكتابشريفبحارالانواردربيشازپنجهزارمورد،باشكل‏هاوصيغه‏هاىگوناگونبهكارگرفتهشده،درپنجگروهدستهبندىكنيم:


1 - انكاريگانگىخداونديابرخىصفاتاو،ياشكدرآن‏ها
ايننوعكفرشاملهمهملحدان،ماترياليست‏ها،مشركان،بت‏پرستانولاادريونمى‏شود.
نمونه‏اىازاينروايات :
- ?منقالبالتشبيهوالجبر،فهوكافر?؛(29)
- ?الإرتيابهوالكفر?؛(30)
- ?فانهولاءائمةالكفر?.(31)


2 - انكارنبوتعامهياخاصه
ايننوعكفرشاملهمهمنكرانكتبآسمانىونيزمنكرانتازينامه،ماننديهوديانومسيحيانمى‏شود.
نمونهاحاديث :
- ?منردّكتاباللَّه،فهوكافر?؛(32)
- ?قلت: منالكفار؟قال : الكافربجدّىرسولاللَّه?.(33)


3 - انكارمعاديابرخىازخصوصياتآن
دربرخىاحاديثمنكرانبرخىخصوصياتومسائلفرعىمعاد،مانندمعتقدانبهتناسخنيزكافرشمردهشده‏اند،ماننداينحديثكه ?منقالبالتناسخفهوكافر?.(34)


4 - انكارامامت
بخشىازرواياتمشتملبرواژهكفر،دربارهمنكرانامامتعلىابن - ابى‏طالب(ع) ياهمهامامانمعصوم (ع) وحتىمنكرانامامتبرخىازآناناست؛زيرااگرمعناىلغوىكفر،پوشاندناست،قهراًپوشاندنيكىازحقايقمهمدين؛يعنىامامتورهبرىالهىدوازدهاماممعصوم (ع) تاقيامت،مصداقكفراست. البتهپيش‏ترنيزيادآورىكرديمكهاينمعانىگوناگونيك‏ساننيستندونبايدهمهمصاديقكافررادريكرتبهودرجهداشت.
ايننوعاحاديث،هرگونهانحرافازمسيرامامتدوازدهامام (ع) راكفرشمرده‏اند،ازقبيلمنازعهباعلى (ع) درامرخلافت،دشمنىبااو،ردّكردنحكم،سخنوولايتايشان،ردّوانكارامامتوولايتهمهائمه(ع)،نشناختنامامزمان(ع) ،شكدرامامتحضرتعلى (ع)،شكدركفرستم‏گراننسبتبهعلى(ع) ،تقدموتأخرنسبتبهموضع‏گيرى‏هاوعمل‏كردعلى (ع) وتوقفدرامامتهريكازامامان.


5 - ارتكابمعصيت
بيش‏تراحاديثىكهواژهكفردرآن‏هابهكاررفته،بهانواعگناهان،بهويژهبهگناهانكبيرهمربوطاست. ايننوعكفر،بسيارىازمسلمانانراشاملمى‏شود،اماروشناستكهايندرجهازكفرباكفربهمعانىقبلتفاوتزيادىدارد. احاديثپيامبراكرم (ص) وامامانمعصوم(ع) گناهانفراوانىرادرحكمكفردانسته‏اند؛ازجمله: جرأتبرارتكابگناهانكبيره،بدعتگذارى،لواط،تركنماز،تقيهوحج،شراب‏خوارى،جادوگرى،ناسپاسىدربرابرمادر،پناه‏دادنبهبدعتگذار،سبكشمردنحدودالهى،نسبت‏دادنكفربهمسلمان،دوستىورزيدنباكفاروامثالآن‏ها. نمونهاحاديث :
- ?مناجترءعلىارتكابالكبائر،فهوكافر?؛(35)
- ?قلتلابىعبداللَّه: عنماادنىمايكونبهالعبدكافراً؟قال: انيبتدعشيئاً،فيتولىعليهويبرأممّنخالفه ?؛(36)
- ?مناوىمحدثاًفهوكافر?؛(37)
- ?اللواطمادونالدبر،والدبرهوالكفر?؛(38)
- ?الصلوةمفرقةبينالمسلموالكافر?؛(39)
- ?تاركالتقيةكافر?؛(40)
- ?تاركالحج - وهويستطيع - كافر?؛(41)
- ?شاربالخمركافر?؛(42)
- ?الساحركافر?؛(43)
- ?فانّكفرالنعمةمنالامكفر?؛(44)
- ?المتخفّبالحد...كافر?؛(45)
- ?اذاقاللاخيهكافر...كفراحدهما?؛(46)
- ?مناخى‏كافراً... كانكافراً?؛(47)


4 - معانىپنج‏گانهكفروكافردراصطلاحفقهشيعه

فقيهانشيعهبهپيروىازتازينامهواحاديثپيامبراكرم(ص) وائمه(ع)،واژهكفررادرپنجمعنابهكاربردهودرمجموع،پنجگروه - باتوجهبهاختلاففتاوا - دراصطلاحفقهوكلماتفقهاكافرشمردهشده‏اند:
1 - منكرانخداوندياماديون؛
2 - مشركان؛
3 - پيروانديگراديانآسمانى،مثلاهلكتاب (يهوديان،مسيحيانوزردشتيان)؛
4 - منكرانضرورياتدينباآگاهىازضرورىبودنآن،حتىخوارج،ناصبيانوبرخىازغلاة؛
5 - منكرانامامت.
فقيهانشيعهدركافربودنسهگروهاولاتفاقنظردارند،امانظرآن‏هادربارهگروهچهارممختلفاست؛زيرابرخىازفقيهان،همهدسته‏هاىنامبردهدرآنگروهراكافرونجسمى‏دانندوبرخىديگرگرچههمهآن‏هارانجسمى‏دانند،برخىراكافرنمى‏دانند،همچنانكهگروهىنجاستآن‏هاراهممنكرند.
دربارهگروهپنجمهمهرچندتقريباًهمهفقهاىشيعهمنكرانامامتراكافرندانسته‏اند،تعداداندكىازآن‏ها،دستهپنجمراكافربهمعناىمنكرحقيقتامامتشمرده‏اند.
لازماستبرايننكتهتاكيدشودكهگرچهشماراندكىازعلماىشيعهعنوانكافربهمعناىخاصنوعپنجمرابرغيرامامىاطلاقكرده‏اند،ايناستعمالدراصطلاحعلمفقهتأثيرىنگذاشتهوواژهكافردراصطلاحفقهوفقهاىشيعهدرچهارمعناىاوّلمنحصراست،وهرجاسخنازكافرواحكامكافراست،مقصودهمانگروه‏هاىچهارگانهاست.

1 - راغباصفهانى،المفرداتفىغريبالتازينامه،ص 433: ?الكفرفىاللغةسترالشئ،ووصفالليلبالكافرلسترهالاشخاص،والزراعةلسترهالبذرفىالارض ... وكفرانالنعمةلسترهابتركاداءشكرها،واعظمالكفرجحودالوحدانيةاوالشريعةاوالنبوه ...?.
2 - معجممقاييساللغة،ج‏5،ص‏91: ?كفر ( الكافوالفاءوالراء) اصلصحيح،يدلعلىمعنىواحدوهوالستروالتغطيه،يقاللمنغطىدرعهبثوبقدكفردرعه، ... والكفرضدالايمان،سمىبهلانهتغطيةالحقوكذلككفرانالنعمةجحودوسترها?.
3 - لسانالعرب،ج‏5،ص‏144: ?الكفرنقيضالايمان ... والكفركفرالنعمههونقيضالشكر،الكفرجحودالنعمةوهوضدالشكر ... والكافرالزارع ... والكفربالفتحالتغطية?.
4 - صحاحاللغة،ج‏2،ص‏807: ?الكفرضدالايمان،قدكفرباللَّهكفراً... والكفرايضاًجحودالنعمةوهوضدالشكر ... والكفربالفتحالتغطيه،وقدكفرتالشئالكفرهبالكسركفراًاىسترته .... والكافرالليلالمظلم ... والكافرالذىكفردرعهبثوبهوالكافرالبحر... والكافرالزارعلانهيغطىالبذربالتراب ...?.
5 - تاجالعروس،ج‏3،ص‏535: ?الكفربالضمضدالإيمانويفتح،واصلالكفرمنالكفربالفتحمصدركفربمعنىالستر?.
6 - مجمعالبحرين،ج‏3،ص‏474: ?قوله- تعالى ?ولاتكونوااولكافربه?،اىاولمنكفروجحد ...،فالكافرالجاحدللخالق ... والكفربالفتحالتغطية?.
7 - مادهگوساله(بقره) (2)آيه 28.
8 - توبه (9)آيه 54.
9 - نساء(4) آيه 150.
10 - كهف (18)آيه 105.
11 - نساء(4) آيه 136.
12 - مائده(5)آيه 73.
13 - همان،آيات 17 و 72.
14 - رعد(13) آيه 43.
15 - مادهگوساله(بقره) (2) آيه 105.
16 - همان،آيه 256.
17 - ابراهيم (14)آيه 7.
18 - نمل (27) آيه 40.
19 - مادهگوساله(بقره) (2)آيه 152.
20 - نحل (16) آيه 112.
21 - آلعمران (3)آيه 97.
22 - مادهگوساله(بقره) (2)آيه 102.
23 - همان،آيه 85.
24 - عنكبوت (29) آيه 25.
25 - ممتحنه (60) آيه 4.
26 - ابراهيم (14) آيه 22.
27 - حديد (57) آيه 20.
28 - اصولكافى،ج 2،بابوجوهكفر،ص 389.
29 - بحارالانوار،ج‏5،ص‏35.
30 - همان،ج‏21،ص‏211.
31 - همان،ج‏19،ص‏241؛منظورسرانقريشاست.
32 - همان،ج 25،ص 121 .
33 - همان،ج 47،ص 358 .
34 - همان،ج 4،ص 320.
35 - همان،ج 72 ،ص 222.
36 - همان،ج 72 ،ص 220.
37 - همان،ج 27 ،ص 64.
38 - همان،ج 12 ،ص 167.
39 - همان،ج 35 ،ص 155.
40 - همان،ج 78 ،ص 347.
41 - همان،ج 77 ،ص 58.
42 - همان،ج 79 ،ص 141.
43 - همان،ج 79 ،ص 212.
44 - همان،ج 77 ،ص 213.
45 - همان،ج 6 ،ص 102.
46 - همان،ج 10 ،ص 102.
47 - همان،ج 74 ،ص 197.


بنابراینطبقگفتهایندانشمنداننابغهاسلامیکهواقعادنیابهتحسینعلموخردآنهاپرداختهکافریعنیهرکسکهمسلماننیست! لطفاسعینکنیدبهاسلامرنگمتالیکبزنیدوبرایشرژلببکشید! ماهیتوحشیگریاسلامرانمیتوانتغییرداد.






هیچ نظری موجود نیست: