خلاصه کتاب:تشیع و قدرت در ایران(6) - شیخ صفی که بود؟

فصل دوم
از اردبیل تا تبریز
الف-صوفیان صافی

1-شیخ صفی
وضع اجتماعی جوامع اسلامی در زمان شیخ صفی

سالها بود که ایران مورد تهاجم ترک و مغول و ... قرار گرفته بود و شرایط آن روزگار مکتب صوفی گری و عرفان را توسعه داده بود.
در جریان حملات ترک و مغول علیه ایران مردم ایران چهار دسته شدند:
  • گروهی با دشمن جنگیدند و مبارزه کردند.
  • گروهی عجز و زبونی پیشه کردند و از در اطلاعت آمدند نوکر و عامل و همکار دشمن شدند.
  • گروه سوم راه مهاجرت به مناطق دیگر را پیشه کردند و مثلا بقدری در احمد آباد هند ایرانی بود که همه فکر می کردند سرزمین ایران است نه هند.
  • گروه چهارم اکثریت مردم ایران بودند که ماندند و زندگی خود را زیر ستم بیگانه ادامه دادند. گروهی قابل توجه از آنان به گوشه گیری و تصوف و عرفان روی آوردند تا از قیل و قال جامعه در امان باشند. 

به علت احترامی که اکثر سلاطین برای رهبران تصوف و عرفان قائل بودند پیروانشان نیز از گزند حکام و سربازانشان در امان بودند.

ص33


زندگی شیخ صفی
ص33
شیخ صفی برای دیدن برادرش به شیراز می رود و با سعدی شاعر نیز دیدار میکند سپس به گیلان نزد شیخ تاج الدین ابراهیم زاهد معروف گیلانی رفته از مریدانش میشود و با دختر زاهد گیلانی ازدواج می کند و پس از مرگ زاهد در سال 1300 میلادی جانشین او میشود و رهبری فرقه را به خاندانش منتقل میکند. او در اردبیل تبلیغات می کند و بزودی در اکثر نقاط ایران و روم معروف شده مرید پیدا می کند و شماری از مقامات حکومتی به او ارادت داشتند.

مذهب شیخ صفی
در مورد مذهب شیخ منابع مختلف روایات متفاوتی گفته اند!! منابع وابسته به صفویان با جعلیاتی صفوی ها را سید معرفی کرده و حتی در کتاب "صفوة الصفا" دستکاری کرده اند تا خود را سید اولاد پیغمبر اسلام نشان دهند. ولی شواهدی وجود دارد که نشان میدهد آنان ابتدا سنی شافعی بودند و چون پیروانشان شیعه بودند آنان نیز برای کسب مقبولیت و مشروعیت بیشتر، نسب سازی کرده اند. 

شیخ صفی زبانش فارسی و آذری بوده ولی جانشینانش فقط ترکی صحبت می کردند!

شیخ صفی در مدت 35 سال پیشوایی اش نه لاف سلطنت زد و نه گزاف امامت و الوهیت. اما قدرت عظیمی داشت که کمتر از قدرت حکام نبود.
ولی یکی دو نسل بعد از او صفوی ها به بهانه غزوه و جهاد هوس سلطنت کردند و ...




.........





هیچ نظری موجود نیست: