بخش دوم
روحانیت شیعه و شیعه صفوی
ص67
وقتی سلسله صفویه تاسیس شد و مذهب شیعه رسمی شد در ایران آخوندهای شیعه کم بودند و در زمان شاه اسماعیل و شاه تهماسب از همین آخوندهای ایرانی برای تبلیغ و تدریس استفاده میشد اما بعد از آخوندهای معروف کشورهای عربی نظیر لبنان و عراق و بحرین و سوریه دعوت شد به ایران بیایند.
وقتی عثمانی سوریه را گرفت شیعیانش را قتل عام کرد (به تلافی سنی کشی صفویه) و ملایان شیعه سوریه به ایران رهسپار شدند.
ملایان عرب که به ایران می آمدند کمکهای مادی و معنوی صفویه از آنان دریغ نمیشدو آنان مرکز و مدارس مذهبی فراوانی در ایران تاسیس کردند. از این پس به اقتدار و اعتبار ملایان افزوده شد. آنان خود را نایب امام زمان معرفی کردند و در کشورداری شاهان دخالت کردند و محکمه های شرع و حتی عرف را قبضه کردند.
اما لازم است بدانید مقام پادشاهان صفوی به حدی بود که حتی ملایان را تنبیه می کردند و شاه "مرشد کامل" بود و قدرت مطلقه داشت ولی احترام فراوان شاهان به ملایان نزد مردم اعتبار بخشید و رفته رفته به حد بالا مردم به ملایان احساس نیاز پیدا کردند و خرافه ها به اعتبار ملایان افزود و این آغازی بود بر قدرت یابی تدریجی آنان.
هر وقت شاهان قوی میشدند ملایان قدرتشان کم میشد و منزوی میشدند و هرو قت شاهان ضعیف میشدند قدرت ملایان افزوده میشد و در همه امور دخالت می کردند.
ص69
فصل اول از بخش دوم
عامل ایدئولوژیکی کسب قدرت بوسیله روحانیان شیعه
ص70
یک عامل مهم از عوامل متعدد قدرت گرفتن ملایان شیعه گسترش مکتب "اصولی گرایی" و توفق آن بر "اخباریون" می باشد.
ملایان شیعه یا اصولی بودند یا اخباری.
اخباری ها می گفتند حکومت و دخالت در سیاست مختص امام زمان است و در غیبت او دنیایی ها حکومت باید بکنند ولی اصولی ها می گفتند مذهب از سیاست جدا نیست و انان نایب امام زمان در حکومت هستند.
تا قبل از قاجاریه اکثر ملایان اخباری بودند ولی از زمان قاجاریه اصولی ها قدرت گرفتند و اکثریت با آنان شد.
ملایان معروف اخباری:
شیخ احمد اردبیلی، محقق ثانی (کرکی)، ملا محمد باقر مجلسی معروف، ملا محسن فیض کاشانی
با ظهور آقا محمد باقر بهبهانی (1705-1803) و ورود او به ایران در زمان فتحعلی شاه قاجار سیطره اخباریان پایان یافت و اکثریت ملایان شیعه اصولی را پذیرفتند.
از این زمان به بعد در میان ملایان خردگرائی [مذهبی] بر سنت گرایی پیروز شد و آنان اطاعت محض و بی چون و چرا از حدیث و اخبار را کنار گذاشته در امور دین از عقل و منطق خویش یاری جستند و همین آنان را به دخالت در سیاست نیز کشاند.
ص73
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر